درمان ناهنجاری های فکی
فک ممکن است دچار ناهنجاری های گوناگونی باشد که به روی هم قرار نگرفتن دندانها روی هم و جابهجایی فک مربوط میشود. تقریباً بیشتر افراد با مشکلاتی از قبیل کجی دندانها ،جابهجایی، انحراف و جلو و عقب بودن فک خود مواجه هستیم، ولی زمانی این مشکلات به پیگیری و درمان جدی نیاز دارند که در شیوه گفتار و نحوه غذا خوردن فرد اختلال به وجود آورند که تبعات آن پوسیدگی دندان و مینا خواهد بود. یکی از مشکلات افرادی که این نوع ناهنجاریها را دارند این است که در جذابیت چهره و صورت آنها تأثیرگذار خواهد بود.
برخی مشکلات فک مادرزادی و ارثی هستند و برخی نیز منشأ دیگری دارند؛ به عنوان مثال عادتهای نادرست دوران کودکی مانند مکیدن انگشت، زبان زدن به دندانها، استفاده از پستانک بالای 3 سالگی و همچنین استفاده از شیشه شیر در طولانی مدت،درآوردن دندان اضافی، افتادن دندانها و داشتن دندان نهفته از دیگر علل ایجاد ناهنجاریهای فک هستند. پر کردن به شیوه نامناسب، شکستن فک در اثر سوانح و ایجاد تومورهای دهان و فک از علل مهم دیگر ایجاد این اختلالات هستند.
فک ها مجموعهای از استخوانها هستند که دندانها روی آن ها سوار می باشند و دارای دو بخش فک بالا و فک پایین هستند. فک بالا ثابت و بیحرکت و فک پایین متحرک است و در زمان خوردن غذا و صحبت کردن حرکت دارد. مفصل فک پایین با مفصل فکی گیجگاهی به استخوان جمجمه وصل میشود، وقتی این مفصل مشکل داشته باشد فرد دچار ناهنجاریهای فک خواهد شد.
اصلاح و درمان ناهنجاریهای فک
متداولترین ناهنجاریهای فک
- نامنظم بودن دندانها مانند بههم فشردگی یا داشتن فاصله
- به هم فشرده یا فاصلهدار بودن دندانها از هم
- جلو بودن فک بالا یا پایین
- انحراف فک بالا یا پایین
- همپوشانی نداشتن دندانهای پیشین
- اور بایت، آندربایت و کراس بایت
- چرخش دندانها
- جابهجایی فک بالا یا پایین
- علائم ناهنجاریهای فک
- ایجاد تغییرات بد در چهره
- ایجاد درد در زمان جویدن و گاز زدن
- ایجاد مشکلات گفتاری
- درمان ناهنجاریهای فک
- تنفس دهانی
علت ناهنجاری های فکی و دندانی
زمینه ارثی
از پدر و مادر به فرزند به ارث می رسد.
عوامل محیطی
عواملی که شامل مکیدن انگشت یا زبان، تنفس دهانی، ضرباتی که در کودکی ممکن است به فک وارد شود.
در واقع نمی توان جلوی عامل ارث را گرفت اما می توان با مراقبت های لازم از ایجاد عوامل محیطی جلوگیری کرد.
نحوه تشخیص ناهنجاری های فکی
اگر بیماران در سنین پایین تر به پزشک مراجعه کنند می توان نشانه های ناهنجاری فکی را در آنها مشاهده کرد. بهترین زمان برای درمان ناهنجاری های فکی در دختران ۸ یا ۹ سالگی و در پسران ۱۰ یا ۱۱ سالگی می باشد. در این سن اگر فک پایین عقب باشد با استفاده از دستگاه هایی فک پایین به جلو کشیده می شود و اگر فک بالا عقب باشد با استفاده از دستگاه هایی به جلو کشیده می شود.
چه زمانی بیمار به جراحی فک نیاز پیدا می کند
اگر ناهنجاری های فکی در بیمار بسیار شدید باشد و بیمار در سنین بالاتر برای درمان اقدام کند قطعا فقط از طریق ارتودنسی نمی توان دندان ها را مرتب کرد. اگر اختلاف هر دو فک زیاد باشد ابتدا ارتودنسی به مدت ۶ ماه الی یک سال باید انجام شود تا وضعیت دندان های فرد برای جراحی آماده شود. به طور کلی دندان های بیمار باید به گونه ای چیده شود تا پزشک بتواند فرد را به جراح معرفی کند.
بهترین زمان درمان در اختلالات مادرزادی و ارثی 7 تا 12 سالگی است. بیماران با مراجعه به کلینیک ارتودنسی ردیف کردن دندانها را شروع میکنند و درمان را در ناحیه فک ادامه میدهند و این زمانی است که میشود این درمان را انجام داد، زیرا در دهان کودک دندان شیری و دائمی با هم وجود دارند.
وقتی درمان در زمان و سن مناسب انجام نشود و بیمار به سن بلوغ برسد، ادامه درمان این ناهنجاریها سختتر خواهد بود. فرد باید با مراجعه به متخصصان ارتودنسی و جراحان فک مشکل خود را برطرف کند.
با ارتودنسی برخی مشکلات مانند شلوغی و نامرتب بودن دندانها را میتوان آسان تر درمان کرد. در درمان ارتودنسی به ساختار فک بالا و پایین و همچنین دندانها توجه میشود. اگر ساختار فکها مشکلی داشته باشد، جفت شدن دندانها به طور ایدهآل صورت نمیگیرد و زیبایی که بیمار به دنبال آن است ایجاد نخواهد شد. در افراد بالغ که تکامل استخوانها کامل شده است، جراحی فک همراه با درمان ارتودنسی لازم است. در هر سنی این امکان وجود دارد که دندانها حرکت کنند، اگر بیمار از نظر ظاهری مشکلی نداشته باشد، میتوان به درمان ارتودنسی اکتفا کرد.
مواقعی که مشکل شدید فکی وجود داشته باشد، باید جراحی فک توسط جراح فک و صورت انجام شود. روند درمان در این افراد به این شکل است که ابتدا با ارتودنسی دندانها مرتب میشوند و دندانهای بالا و پایین روی هم قرار میگیرند تا در زمان جراحی با توجه به شکل دندانها فکها جابهجا شوند.
درمان ارتودنسی بیماران معمولاً دو مرحله دارد. مرحله نخست پیش از جراحی است که به 6 تا 12 ماه زمان نیاز دارد و مرحله دوم که جراحی است 6 تا 9 ماه طول میکشد.
استفاده از نایت گارد یا محافظ شبانه دندان
دندان قروچه یکی از عاداتی است که بعضی افراد دارند. این عادت عبارت است از ساییدن و به هم کوبیدن دندان ها که باعث از بین رفتن دندان ها و لثه ها و استخوان های اطراف دندان ها می شود که برای از بین بردن این مشکل از نایت گارد دندان استفاده می شود. بعضی از افراد عادت به دندان قروچه شبانه دارند به همین دلیل برای آنها وسیله ای ساخته شده است که جنس آن آکریل است و با توجه به نوع تشخیص دندانپزشک نرم یا سخت است. نام این وسیله نایت گارد است و فرد آن را در موقع خواب در دهان خود می گذارد.
درمان ناهنجاری های فکی
هدف از درمان فقط زیبایی نیست هدف فقط برگرداندن عملکرد صحیح فک است اگر عملکرد فک تصحیح شود به دنبال آن زیبایی هم برمی گردد. بنابراین اولین کاری که در درمان استفاده می شود برطرف کردن پوسیدگی های دندان سپس دندان ها بر اساس فک اصلاح شده و پس از آن ارتودنسی انجام می شود. فکین با استفاده از دستگاه های متحرک ارتودنسی مختلف جلو و عقب برده می شود و با ارتودنسی نوع ثابت دندان ها جابجا می شود.
برای مشاهده تمامی خدمات دندانپزشکی دکتر صادق پوراحمدی کلیک کنید.
شماره تلفن مطب دکتر پوراحمدی :
" 026-32219153-4 "