مشکلات،درد و صدا دادن فک و درمان های آن:
اگر شما از مشکل صدا دادن فک صورت در زمان باز کردن دهان رنج می برید، احتمالا شما در زمانی که در یک مکان ساکت غذا می خورید، از نظر دیگران مریض به نظر برسید و در این رابطه احساس درد داشته باشید. اگر صدای فک شما هنگام باز کردن دهان شنیده می شود و شما احساس درد دارید، نگران نباشید، زیرا شما تنها کسی نیستید که با این مشکل مواجه هستید. صدای مفصل فک در هنگام باز کردن دهان از مفصل فک تحتانی (مفصل طرفین فک که دهان را بازو و بسته می کنند) شنیده می شود. این موضوع به این دلیل اتفاق می افتد که عضلات و تاندون های سفت شده، فک شما را به یک سمت می کشند یا باعث می شوند فک شما از محل خود خارج شود. این صدای از مفصل فک از مفصل تحت فشار شنیده می شود که به آرامی به سمت داخل یا خارج از محل خود در هنگام جویدن، هنگام غذا خوردن یا خمیازه کشیدن حرکت می کند.
علت:
علت صدا دادن فک می تواند به خاطر مجموعه ای از مشکلات ایجاد شود و دلیل این موضوع همانطور که قبلاً گفته شد سفت شدن عضلات و تاندون ها یا حتی سست شدن عضلات، تاندون ها و غضروف هایی است که به عملکرد مناسب فک شما کمک می کنند. این فشار می تواند در نتیجه عوامل زیر ایجاد شود:
- قرارگیری نادرست
- استفاده زیاد از فک (جویدن مداوم آدامس)
- آسیب های قدیمی
- دندان قروچه
- قفل شدن فک
- اختلالات مفصل فک (TMDs) مشکلاتی هستند که بر مفصل آرواره پایین (TMG) یا مفصل فک تاثیر می گذارند و می توانندباعث صدا دادن مفصل فک شوند. این مشکلات همچنین می تواند بر عضلات صورت که به جویدن غذا کمک می کنند تاثیر گذار باشند. اگر شما انگشتان خود را جلوی گوش هایتان قرار دهید و دهان خود را باز کنید، حرکت مفصل فک را احساس خواهید کرد. این مفصل از سه بخش به شرح زیر تشکیل شده است:
- برآمدگی مفصل که کندیل نامیده می شود
- حفره که در اصطلاح گودی مفصل نام دارد
- یک دیسک کوچک فیبر مانند که بین کندیل و گودی مفصل قرار می گیرد
دلایل مشکلات مفصل فک بطور دقیق شناخته شده نیست، اما می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آسیب وارد شده به فک به خاطر برخورد مستیم یا قفل کردن طولانی مدت یا ساییدن دندان ها به یکدیگر (دندان قروچه)
- تنش یا استرسی که باعث اسپاسم عضلات می شود
- عدم قرارگیری مناسب دندان ها در کنار یکدیگر (مشکلات جویدن غذا)
- رماتیسم مفصل فک همچون آرتریت، روماتوئید یا استئو آرتریت
- تومورهای مفصل فک
علائم
برخی از علائم مربوط به صدای فک به صورت زیر هستند:
- درد در ناحیه فک صورت و استخوان فک
- درد در زمان باز کردن دهان
- درد دندان و لثه
- احساس درد یا حساس شدن ناحیه جلوی گوش که بطور خاص در هنگام جویدن و در هنگام غذا خوردن، صحبت کردن یا باز کردن زیاد دهان احساس می شود و با صدا دادن فک صورت همراه است.
- چسبنده شدن فک در زمان باز کردن یا بستن دهان یا وجود احساس چسبندگی
- قفل شدن و اسپاسم شدن عضلات صورت در این حالت ممکن است فرد با مشکل در زمان باز کردن دهان مواجه شود یا احساس کند دندان ها بطور عادی روی هم قرار نمی گیرند.
- شنیدن صدای کلیک یا ترک خوردگی یا احساس سایش در فک در زمان باز یا بسته کردن دهان
- سر دردی که در جلوی ناحیه گوش احساس می شود و به سمت سایر نقاط سر یا گردن شما گسترش پیدا می کند.
زمان مراجعه به پزشک
با دکتر خود در صورت مشاهده علائم زیر همراه با صدا دادن فک صورت و دهان تماس بگیرید:
- ایجاد محدودیت در حرکت فک
- ایجاد آسیب در ناحیه فک و مصرف مسکن برای تسکین درد در حالتی که درد برای چند روز ادامه داشته باشد
- مشاهده ورم در ناحیه مفصل فک
- درد فک که باعث بیدار شدن شما در زمان خواب یا ایجاد مشکل در زمان خوردن غذا شود.
- سر درد متناوب
تشخیص
یک بخش مهم از تشخیص مشکل صدا دادن فک با بررسی سابقه ایجاد مشکل انجام می شود. این بررسی شامل ارزیابی طول مدت مشاهده علائم و زمان وقوع آنها است. دندانپزشک شما برای تشخیص مناسب مشکل بررسی های زیر را انجام می دهد:
- بررسی نحوه حرکت فک
- بررسی دندان های شما به منظور مشاهده علائم احتمالی از قفل کردن فک یا سایش دندان ها به یکدیگر (دندان قروچه)
- بررسی اطراف مفصل فک و عضلات فک و گردن برای مشاهده علائم حساسیت
دندانپزشک ممکن است برای بررسی های لازم از یک استتوسکوپ (گوشی پزشکی) برای شنیدن صداهای فک استفاده کند تا به این ترتیب بتواند مشکلات مربوط به دیسک یا استخوان ها در محل مفصل را مشخص کند. در این حالت دندان پزشک ارتباط مشکل را با عضلات و استخوان ها یا ریسک مفصل مشخص می کند. معمولاً تهیه عکس رادیولوژی یا عکس پارنورامیک می تواند مشکلات جدی در مفصل فک را مشخص کند. در صورتی که نیاز به بررسی دقیق تر وضعیت فک وجود داشته باشد، از عکس برداری ام آر آی یا سی تی اسکن می توان برای بیمار استفاده کرد. علاوه بر این در معاینه های انجام شده امکان کنترل سایر شرایطی که می تواند باعث ایجاد مشکل شده باشند، وجود دارد. مثال های معمول در این رابطه شامل روماتیسم، عفونت سینوس ها، درد دندان، درد گوش و مشکلات عصبی است. این شرایط و مشکلات مفصل فک معمولاً علائم مشابه دارند. اگر شما به مشکلات مفصل مبتلا شده باشید، دندانپزشک یا پزشک می توند به شما درباره نوع مشکل و نحوه درمان آن توضیح دهد. در اصطلاح به دندان پزشکانی که بطور خاص در حوزه تشخیص شرایط صدا دادن فک صورت و دهان آموزش دیده اند متخصصان درد در ناحیه صورت می گویند.
درمان
درمان مشکلات صدا دادن فک صورت و دهان بستگی به علت ایجاد مشکل دارد. اکثر مشکلات صدای مفصل فک مربوط به آسیب های وارد شده به عضلات است که باعث ایجاد اسپاسم می شود. این نوع از مشکلات فک معمولاً به درمان های محافظه کارانه پاسخ مثبت نشان می دهند. مثال هایی از این درمان ها شامل موارد زیر هستند:
- رژیم نرم از خوردن غذاهای سفت و ترد خودداری کنید. مواد غذایی بزرگ همچون ساندویچ های ضخیم را با دندان های جلوی دهان گاز نگیرید. در عوض، سعی کنید مواد غذایی را به تکه های کوچک تر تقسیم کرده و با دندان های عقب خود بجوید.
- درمان فیزیکی این درمان ها برای صدای فک شامل گرما دادن، ماساژ و استفاده از امواج مافوق صوت است.
- استفاده از محافظ دندان یا اسپلینت برای کمک به توقف قفل شدن دندان ها و دندان قروچه
- درمان تق تق و خرت خرت فک از طریق کاهش فشار شامل بیوفیدبک و مشاوره روانی
- استفاده از مسکن ها برای تسکین درد ناشی از صدا دادن فک صورت و دهان
- استفاده از داروهای تجویز شده برای تسکین التهاب
- مصرف داروهای تجویز شده برای ریلکس کردن عضلات و کاهش صدای فک
- اصلاح وضعیت گاز گرفتن که انجام این کار می تواند شامل تغییر شکل محدود دندان ها به نحوی باشد نحوه گاز گفتن دندان ها به نحو مناسب اصلاح شود
- جایگزینی دندان های از بین رفته
پیشگیری
مشکلات مفصل فک در نتیجه قفل کردن یا دندان قروچه را می توان با استفاده از ابزارهای محافظ همچون گارد یا اسپلینت اصلاح کرد. در این حالت این بزار با توجه به قالب تهیه شده توسط دندان پزشک از دهان شما استفاده می شود. هدف از بکارگیری این وسیله جدا نگه داشتن محدود دندان ها از یکدیگر است که باعث می شود عضلات فک شل شده و درد شما کاهش پیدا کند. در اصطلاح به این وسیله، محافظ شبانه (نایت گارد) نیز گفته می شود، ولی با این وجود برخی افراد برای رفع مشکل خود از این محافظ ها در طول مدت روز هم استفاده می کنند. تا مانع از بروز صدا دادن فک دهان و صورت شود.
صدا دادن فک صورت مانند خرت خرت و تق تق فک به خودی خود باعث مشکل نمی شوند اما در صورتی که علائمی که در مقاله ذکر شد را دارید همراه با صدای مفصل فک برای تشخیص باید به پزشک مراجعه کنید. در اکثر مواقع راه های درمان بدون جراحی برای حل مشکل صدای فک و صدای استخوان فک مفید می باشد و جراحی فقط برای تعداد کمی از بیماران مورد استفاده قرار می گیرد.
نمونه کارنایت گارد سخت
